Albrecht - de spaanse landvoogd - nam revanche

Op 4 juli 1601 begon hij het beleg van Oostende

het laatste bolwerk van de Republiek

aan de vlaamse kust

De strijd duurde drie lange jaren
Er vielen meer dan 150000 doden

Albrecht gebruikte de modernste belegeringswerktuigen

Maar de stad werd bevoorraad vanuit zee
en wist zich lang te handhaven

Uiteindelijk was zij echter geheel verwoest
en gaf zich over
Albrecht trok de totaal vernielde stad in
Isabella weende bij de aanblik van
de onbegraven schedels

Maurits heroverde met een overdekte
stormbrug het nabijgelegen Sluis

Maar hij was te laat om Oostende te ontzetten

Spinola - de nieuwe spaanse bevelhebber - behaalde de jaren daarna een paar kleine overwinningen

Maar het geld voor de oorlog raakte op

In de diplomatie kreeg Oldenbarnevelt het erg moeilijk
Elisabeth - die eerder het ’Drievoudig Verbond’
had geschonden - was gestorven

En haar opvolger - koning Jacobus I -
sloot zelfs vrede met de Spanjaarden

En ook de franse koning - Henri IV - wilde de protestantse Hollanders niet meer echt helpen
want die was katholiek geworden

De Republiek stond er helemaal alleen voor

Heimelijk wilden de koning van Frankrijk
en Engeland zelf soeverein over
de Nederlanden worden

Zonder dat ze dat van elkaar wisten bood Spanje aan om haar infante met de franse dauphin
of de prins van Wales te laten trouwen
Als bruidsschat zou ze de Nederlanden krijgen
Beide koningen gingen maar al te graag op dit voorstel in

Maar toen verscheen in het grootste geheim namens Spanje een tussenpersoon in Den Haag
Heel discreet bood hij aan om over vrede of een langdurig bestand te onderhandelen

Oldenbarnevelt voelde hier veel voor
Want de prijs voor de oorlog was veel te hoog
Maar Maurits wantrouwde het spaanse voorstel zeer en wilde de strijd voortzetten

Maurits had echter bijbedoelingen
Als opperbevelhebber van het leger en de vloot genoot hij veel aanzien

Met veel statie ontving hij zijn buitenlandse
gasten en imponeerde hen met een rit in zijn wonderbaarlijke zeilwagen
die door Simon Stevin was ontworpen

Wanneer vrede werd gesloten zou hij veel van
zijn aanzien verliezen
En diep in zijn hart droomde Maurits ervan zelf soeverein en koning te worden

Zijn stiefmoeder had heel voorzichtig de mogelijkheid hiertoe met Oldenbarnevelt
besproken

Maar die had gewaarschuwd voor de
grote gevaren die hiermee samenhingen
De Staten zouden nooit hun zo zwaar
bevochten soevereiniteit prijsgeven

Als stadhouder stond Maurits op het toppunt
van zijn macht

Wanneer hij teveel wilde kon hij die geheel verliezen

Zelfs de grote Julius Ceasar was nog geen
keizer geworden

Dat werd pas zijn opvolger de Imperator
Augustus

Maurits was diep teleurgesteld en verbitterd

Hij kwam niet meer thuis bij Oldenbarnevelt
en liet zelfs verstek gaan toen zijn zoon trouwde

Tegen Maurits’ wil begonnen een jaar later
onderhandelingen tussen Spanje en de Staten

Maurits nam hier wel aan deel
Met veel egards ontving hij de spaanse gezanten en andere diplomaten

Onder hen was zijn grote tegenstander
de markies-generaal Spinola
Die wilde graag vrede sluiten
Als voormalig bankier wist hij goed dat het geld
voor de oorlog op was

De onderhandelingen verliepen zeer moeizaam
Er heerste veel wantrouwen …
Spanje bood vrede aan
Maar Philips wilde zelfs de soevereiniteit
van de ’opstandelingen’ niet erkennen

Ook moest de handel op Oost-Indië worden stopgezet
en het katholieke geloof worden toegestaan

De Republiek voelde zich bedrogen
En ondanks de inspanningen van
Oldenbarnevelt en vele anderen werden
de vredesonderhandelingen afgebroken

Maar direct daarna werd verder gepraat over
een langdurig bestand
En na veel touwtrekken leek Spanje de soevereiniteit van de Republiek te willen erkennen

Over Indie en het katholieke geloof werd niet
meer gesproken

Een langdurig bestand tussen Spanje en de Verenigde Nederlanden leek mogelijk

Maar Maurits bleef ook hier fel op tegen

Hij verweet Oldenbarnevelt dat die lag te slapen
en zijn ogen sloot voor het spaanse gevaar

Pas na grote druk door zijn neef Henri le Grand koning van Frankrijk
die zelfs dreigde hem geheel te laten vallen
gaf Maurits zich gewonnen

En op 9 april 1609 werd tussen Spanje en de Republiek een bestand voor 12 jaren gesloten